Zink - Zn
Zink is nodig voor de werking van talrijke enzymen. Zo neemt zink deel aan een groot aantal stofwisselingsprocessen, afweerreacties, de mobilisatie van vitamine A, de synthese van hormonen en de controle op de genexpressie. Daarnaast is het nodig bij de opbouw van erfelijk materiaal, eiwitten en daarmee voor de groei en vernieuwing van weefsel. Zink zorgt ook voor gezonde botten, haar en huid en een goed geheugen. Daarnaast speelt het een rol bij de opbouw en afbraak van koolhydraten. Zink is onderdeel van het hormoon insuline en het zorgt ervoor dat het afweersysteem goed werkt. Het draagt daarnaast bij aan de vruchtbaarheid. Verder is zink belangrijk voor de smaakontwikkeling en het nachtelijke gezichtsvermogen.
De opname van zink vermindert naarmate men ouder wordt. Door stress ontstaat een significant verhoogde behoefte aan zink.
Zink (Hematocriet gecorreleerd)
Mineralen en spoorelementen bevinden zich deels in het bloedplasma, maar veelal grotendeels in de erytrocyten (rode bloedcellen). De gemeten hoeveelheid is daarom gecorreleerd aan het aandeel rode bloedcellen. Het berekende percentage geeft zo aan hoeveel koper in het totale bloed beschikbaar is.
Toepassing van deze methode in de praktijk heeft echter aangetoond dat correctie voor de celmassa van erytrocyten alleen van cruciaal belang is wanneer de afwijking in hematocriet buiten een bepaalde referentiewaarde ligt. In deze gevallen wordt de hematocrietwaarde nog steeds gebruikt voor een hematocrietafhankelijke correlatie. Indien de hematocrietwaarde zich echter binnen de gedefinieerde leeftijds- en geslachtsafhankelijke grenzen bevindt, dan kan een hematocrietcorrelatie achterwege blijven. Daarom wordt een hematocrietcorrelatie alleen uitgevoerd als de gemeten hematocrietwaarde buiten de gedefinieerde referentiewaarde valt. In alle andere gevallen wordt alleen de absolute meetwaarde weergegeven in de rapportage van het onderzoeksresultaat.
Symptomen tekort
Zuigelingen kunnen door een tekort aan zink een groeiachterstand (ook geslachtelijke ontwikkeling) oplopen en ernstig ondervoed raken. Andere gevolgen van een zinktekort kunnen zijn: groeivertraging, verminderde smaak en reuk, huidafwijkingen, immunologische afwijkingen, slechte wondgenezing en nachtblindheid.
Symptomen overschot
Een acuut teveel aan zink is zeldzaam bij mensen. Langdurige inname van teveel zink kan leiden tot onder andere anemie (bloedarmoede) en een vermindering van de weerstand en gaat gepaard met een verlaging van het serumkopergehalte en het HDL-cholesterol.
Bronnen
Zink zit in kaas, granen, brood, noten, melk, aardappels, muesli, zilvervliesrijst, peulvruchten, sesamzaad, tarwezemelen, groente en fruit. In sommige groente en fruit zit meer zink. In asperges en peulvruchten die gedroogd zijn zit de meeste zink.
Zink vloeit door het koken vaak af naar het kookwater. Het is daarom belangrijk het kookwater van peulvruchten zoals linzen, erwten, kikkererwten, bruine bonen en witte bonen te gebruiken voor een saus, soep of bouillon.