Dit is een belangrijke vetachtige grondstof voor de aanmaak van hormonen en gal en de opbouw van weefsels en organen. Ruim 25% van alle cholesterol bevindt zich in de hersenen. Hier is het essentieel voor de prikkeloverdracht en het functioneren van serotonine, maar ook voor de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof. Het is de belangrijkste stof die myeline vormt, de bescherming van zenuwcellen. Het is nodig om vitamine D te maken en is van absoluut belang om de vetoplosbare vitamines (A, D, E, K) op te nemen. Het is een essentiële bouwsteen van de celwand waar het bijdraagt aan de permeabiliteit. Daarnaast is cholesterol een belangrijke reparatiestof die vanuit evolutionair oogpunt nodig was voor de bestrijding van infecties en ontstekingen. Het is een belangrijke antioxidant en neutralisator van bacteriën, virussen en toxines en cholesterol biedt bescherming tegen ontstekingen.

Cholesterol is dus essentieel voor de menselijke gezondheid en vormt op zich ook geen probleem. Het lichaam produceert zelf circa vier keer zo veel cholesterol dan wat er binnenkomt via voeding, dus via voeding is de hoogte van het cholesterolgehalte niet erg te beïnvloeden.
Een klein deel van alle cholesterol bevindt zich in het bloed in de vorm van vetdeeltjes, zogeheten lipoproteïnen. Er zijn twee soorten lipoproteïnes: Hoge-Dichtheids-Lipoproteïnes (HDL) en Lage-Dichtheids-Lipoproteïnes (LDL). Geoxideerde LDL zijn schadelijk voor de gezondheid. Of cholesterol wel of niet oxideert, heeft veel te maken met voeding en leefstijl. Stress, roken en een overmaat aan snelle koolhydraten bevorderen het oxidatieproces. Door vezelrijke voeding kan worden voorkomen dat cholesterol oxideert en kan overtollig cholesterol worden gebonden en worden afgevoerd via de ontlasting.