hs-CRP, High sensitive CRP of C-reactief Proteïne (CRP)
Het C-reactieve proteïne, kortweg CRP, is een plasma-eiwit dat wordt geproduceerd in de lever en behoort tot de zogenaamde acute fase-eiwitten.
Naast de gebruikelijke CRP-bepaling, is er ook een ultrasensitieve CRP-bepaling op de markt gekomen; hsCRP (high sensitive CRP), waarmee laaggradige ontstekingsreacties kunnen worden aangetoond.
CRP is een component van het immuunsysteem en zet humorale en cellulaire afweermechanismen in gang. Het is één van de opsonines die het complementsysteem activeren. CRP bindt aan fosfocholine, een essentiële component van de fosfolipiden van celmembranen. Hierdoor kan CRP aan bacteriën en membraancomponenten-vernietigde lichaamscellen binden. Het gebonden CRP activeert het complementsysteem en wordt herkend door macrofagen met CRP-receptoren.
Vroeger werd voor het aantonen van een ontsteking gebruikgemaakt van de (bloed)bezinking (erytrocytbezinkingssnelheid ofwel BSE). Bij het begin van een ziekteproces, kan het echter enkele dagen duren voordat de BSE stijgt. Het CRP is al binnen zes tot acht uur na begin van de ontsteking verhoogd. Ook daalt de BSE na het uitdoven van een ziekteproces veel trager dan het CRP. Dit maakt CRP diagnostisch veel sterker dan de traditionele BSE.
Indicatie
Het C-reactieve proteïne is een niet-specifieke laboratoriumparameter voor acute ontstekingsziekten van infectieuze en niet-infectieuze oorsprong en kan gezien worden als een indicatie van de ernst van een ontsteking. De meest significante toename wordt gezien bij bacteriële infecties. Een veilig onderscheid tussen virale en bacteriële infecties is echter niet mogelijk op basis van de CRP-waarde.
De CRP-waarde kan al verhoogd zijn als er nog geen koorts of leukocytose is opgetreden. Omgekeerd, keert het CRP snel terug naar normaal na het begin van de ontsteking. Het C-reactieve proteïne is verhoogd bij acute ontstekingsprocessen, zoals bijvoorbeeld luchtweginfectie, urineweginfectie, appendicitis, cholecystitis, diverticulitis, etc.
De toename van de CRP-waarde in het geval van een infectie, treedt al op na ongeveer 6 tot 8 uur en kan 10 tot 1000 keer de referentiewaarde bereiken. Een matige toename kan worden gevonden bij virale infecties, parasieten, laaggradige ontstekingen en tijdens de zwangerschap. Hogere waarden duiden op actieve ontsteking of bacteriële infectie. Bij ernstige infecties en brandwonden kan CRP duidelijk verhoogd zijn. De hoogste niveaus worden bijvoorbeeld bereikt bij een sepsis met de grampositieve pathogeen Staphylococcus aureus.
Bovendien wordt CRP samen met IL-6 beschouwd als een risico-indicator voor atherosclerose (vaak in combinatie met homocysteïne en B12), insulineresistentie en het metabool syndroom.
Een verhoogde waarde van CRP moet altijd verder diagnostisch worden uitgezocht!
Voorbeelduitslag
Referentiewaarde
