DHEA-S
DHEA is de afkorting voor Dehydroepiandrosteron. Deze stof wordt voor het grootste deel gevormd in de bijnierschors van mensen en zoogdieren uit cholesterol.
Na sulfatering kan DHEA-S (Dehydro-sulfaat) als voorloper van de vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen) en mannelijke geslachtshormonen (androgenen) worden beschouwd. DHEA-S zelf heeft het effect van een hormoon. Terwijl de cortisolconcentratie in zowel bloed als speeksel een sterke afhankelijkheid heeft van het tijdstip van de dag, is de concentratie van DHEA-S niet zozeer van tijd afhankelijk, maar van de leeftijd.
Onderzoek heeft aangetoond dat de maximale concentratie van DHEA-S bij volwassenen bij ongeveer 30 jaar bereikt wordt en vervolgens gestaag afneemt. Op ongeveer 70 jarige leeftijd is de DHEA-S-concentratie slechts 10% van de initiële maximale concentratie. Deze gemiddelde waarden kunnen er individueel heel anders uitzien, zodat een persoonlijke beoordeling nodig is.
Indicatie
- DHEA-S bevordert de spiergroei en beïnvloed het lipidemetabolisme door het LDL-cholesterolgehalte te verlagen en het HDL-cholesterolgehalte te verhogen. Aangezien HDL invloed op het transport van cholesterol uit weefsels naar de lever heeft is een hoge HDL-cholesterolgehalte in combinatie met een lage LDL-cholesterolconcentratie een positieve factor om aderverkalking te vermijden.
- DHEA-S is ontstekingsremmend, maar in tegenstelling tot cortisol wordt het geactiveerd door het immuunsysteem.
- DHEA-S heeft een motiverende werking op mensen, antidepressieve eigenschappen en verbetert het waarnemingsvermogen. DHEA-S kan als een neurohormoon worden beschouwd omdat het ook rechtstreeks in het centrale zenuwstelsel (CZS) kan worden gevormd. DHEA-S kan waarschijnlijk bindingsplaatsen in het zenuwstelsel bezetten die eigenlijk bedoeld zijn voor neurotransmitters. Als gevolg hiervan kan dit neurohormon de concentratie van verschillende neurotransmitters beïnvloeden. DHEA-S leidt dus mogelijk tot een verhoging van het serotoninegehalte van specifieke hersengebieden. Daarom is het naast cortisol, ook van groot belang bij de diagnose van stressafhankelijke gezondheidsstoringen.
- Omdat DHEA-S vooral wordt aangemaakt in de bijnier is het een goede maat voor het functioneren van de bijnieren.
- Lage hoeveelheden DHEA-S kunnen worden veroorzaakt door het slecht functioneren van de bijnier of door hypopituitarisme, waarbij de hypofyse te weinig hormonen aanmaakt. Maligne processen in de bijnieren kunnen leiden tot overproductie van DHEA-S.
- Gebrek aan DHEA-S kan als gevolg hebben: krachtverlies, vermoeidheid, gebrek aan energie, gewichtstoename (vet), libidoverlies, verlies van geestelijke capaciteit, slapeloosheid en depressie.
DHEA wordt uit speeksel gemeten. DHEA-S uit serum.
Voorbeelduitslag
Referentiewaarde
